به گزارش مشرق، وزارت آموزش و پرورش یکی از نهادهای حاکمیتی در جمهوری اسلامی ایران محسوب می شود که به نوعی بزرگترین وزارتخانه کشور است.
این وزارتخانه پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران تاکنون 12 وزیر را در رأس تعلیم و تربیت تجربه کرده است.
«غلامحسین شکوهی»، «شهید محمد علی رجایی»، «شهید محمدجواد باهنر»، «مرحوم علی اکبر پرورش»، «سید کاظم اکرمی»، «محمدعلی نجفی»، «حسین مظفر»، «مرتضی حاجی»، «محمود فرشیدی»، «علیرضا علی احمدی»، «حمید رضا حاجی بابایی» و «علی اصغر فانی» به عنوان وزرای آموزش و پرورش از بدو انقلاب اسلامی تاکنون هستند.
فانی از 27 مهر 1392 با نظر حسن روحانی رئیس جمهوری کشورمان به عنوان وزیر پیشنهادی دولت به مجلس شورای اسلامی معرفی شد و مجلس نیز در پنجم آبان ماه همان سال با استماع سخنان موافقان و مخالفان در نهایت با 185 رأی موافق، 53 رأی مخالف و 24 رأی ممتنع او را به عنوان وزیر این وزارتخانه پذیرفت.
از پنجم آبان 1392 تا امروز 1036 روز از حضور فانی در وزارت آموزش و پرورش می گذرد؛ اما اگر میزان سرپرستی وی در آموزش و پرورش را محاسبه کنیم باید 70 روز به حضور فانی در آموزش و پرورش اضافه کنیم زیرا در 27 مرداد 1392 سرپرست وزارت آموزش و پرورش شد.
در مجموع با احتساب دوره سرپرستی، 1106 روز است که فانی سکان دستگاه تعلیم و تربیت کشور را در دست گرفته است.
اما بررسی اجمالی به برنامههای وزیر آموزش و پرورش در بدو ورود به این دستگاه بزرگ را مورد بررسی قرار میدهیم.
ردیف | برنامه پیشنهادی «فانی» در 28 مهر 92 | میزان تحقق برنامههای وزیر آموزش و پرورش |
1 |
|
28 تفاهمنامه همکاری طی 3 سال گذشته با سایر نهادها امضا شد |
2 | تدوین نقشه راه مدون و یکپارچه و در برگیرنده همه برنامههای لازم برای تحقق زیرنظام»های سند تحول بنیادین؛ با تاکید بر بهرهگیری حداکثری از ظرفیت قوانین و اسناد بالادستی | نقشه راه سند تحول بنیادین در 11 مرداد 1394 رونمایی شد |
3 | توانمندسازی نیروی انسانی و افزایش صلاحیتها و شایستگیهای حرفهای و مهارتهای علمی و تخصصی معلمان | یکی از سیاستهای آموزش و پرورش است که هنوز تحقق جدی نداشته است |
4 | ظرفیتسازی نهادها در سطح مختلف؛ به منظور تقویت دانش فنی، ایجاد انگیزه و جلب مشارکت کلیه عوامل موثر، به ویژه نهاد خانواده | تلاشهایی برای انجام این موضوع انجام شد، اما اتفاق ویژه و خاصی در سه سال اخیر رخ نداد |
5 | اجرای تدریجی؛ هوشمندانه و به دور از شتابزدگی برنامهها؛ متناسب با اولویت و تامین زیرساختهای کلدی و فراهم آوردن بسترهای اجرایی مورد نیاز | اجرای هدایت تحصیلی در سال تحصیلی جاری مشکلات بسیاری را برای مردم ایجاد کرد |
6 | توجه جدی به اقتصاد آموزش و پرورش؛ در همه سطوح تصمیمگیری و تلاش برای ارتقای بهرهوری منابع موجود و تامین منابع جدید | در سه سال گذشته آموزش و پرورش همواره با کسری بودجه و مشکلات اعتباری مواجه بود و فرصت توجه به اقتصاد آموزش و پرورش نشد |
7 | کاهش تمرکز و تفویض اختیار به ادارات کل استانها، ادارات مناطق و مدارس؛ با تاکید بر تعیین و اجرای استانداردها و شاخصهای مربوط (ملی و استانی) | یکی از مصداقهای این موضوع برگزاری آزمون استخدامی در سال 1394 بود که البته با مشکلاتی هم همراه شد |
8 | نظارت، ارزیابی و پایش مستمر برنامهها، فعالیتها و نتایج آنها. | عدم اطلاع رسانی در خصوص نظارتها از سوی آموزش و پرورش باعث شده است که نهادهای نظارتی دیگر همچون سازمان بازرسی، سازمان تعزیرات و مجلس شورای اسلامی به مسائل آموزش و پرورش ورود کنند |
اما نگاهی اجمالی به برخی فعالیتها و عملکرد آموزش و پرورش در دولت یازدهم خواهیم داشت.
ردیف | برخی برنامهها و فعالیتهای آموزش و پرورش در سه سال اخیر |
1 | ایجاد اصلاحات در کتاب پایه ششم |
2 | تألیف 140 عنوان کتاب جدید برای پایه متوسطه دوم |
3 | ورود 4 کتاب «انسان و محیط زیست»، «تفکر و سواد رسانهای»، «سلامت و بهداشت» و «کار و فناوری» به پایه دهم |
4 | رشد 82 درصدی بودجه آموزش و پرورش از 16.8 هزار میلیارد به 30.5 هزار میلیارد |
5 | پیش بینی اعتبار 4500 میلیارد تومانی برای پرداخت پاداش پایان خدمت فرهنگیان |
6 | دو سوم فضاهای آموزشی کشور ایمن است |
7 | در سال گذشته 110 مدرسه تک دانشآموزی در کشور داشتیم |
8 | ساماندهی و بهسازی منابع انسانی، یکی دیگر از سیاستهای راهبردی آموزش و پرورش است |
9 | توسعه مشارکت یکی از سیاستهای آموزش و پرورش است |
10 | تصویب آییننامه مدارس چند پایه و اساسنامه مدارس عشایری |
11 | در پیشدبستانی تحت پوشش از 38.2 درصد به 57 درصد در سال جاری رسید و برای نخستین بار 50 میلیارد تومان اعتبار برای توسعه آن پیشبینی شده است |
12 | میزان تحت پوشش دانشآموزان در دوره متوسطه اول 94 درصد است |
13 | میزان تحت پوشش دانشآموزان در دوره دوم متوسطه نیز به 82 درصد رسیده است |
14 | میزان حضور دانشآموزان غیردولتی از 8.5 درصد به 11.37 درصد افزایش یافته است |
15 | احیای 650 دارالقران در مدارس |
16 | سرانه فضای آموزشی هر دانشآموز در سه سال اخیر افزایش و از 4.86 مترمربع به 5.07 مترمربع برای هر دانشآموز رسیده است |
17 | میانگین حقوق کارکنان آموزش و پرورش در سال 1392 یک میلیون و 290 هزار تومان بود که در سال 1395 به 2 میلیون و 380 هزار تومان رسیده است |
18 | سنجش سلامت نوآموزان پیشدبستانی برای کودکان عشایری رایگان شد که رقمی بین 600 تا 700 میلیون تومان را شامل میشود |
19 | در حال حاضر 7500 دانشآموز و مهارتآموز در دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی تحصیل میکنند |
20 | در مجموع حدود 22 تا 23 هزار فارغالتحصیل دانشگاه فرهنگیان به عنوان اولین خروجی این دانشگاه امسال وارد آموزش و پرورش میشوند |
21 | در گذشته 298 پژوهشسرای دانشآموزی وجود داشت که در 2 سال اخیر این تعداد به 500 پژوهشسرا افزایش یافت |
22 | در سال 1391 میانگین معدل 11.23 بود و درصد قبولی 76.3 درصد بود که این میانگین معدل در سال 1395 به 12.46 و درصد قبولی به84.51 رسید |
23 | 47 هزار دانشآموز پایه اول دبستان در دو سال گذشته مردود شدند |
24 | نظام رتبه بندی معلمان برای فرهنگیان بالای 6 سال سابقه فعالیت از مهر 94 اجرایی شد |
25 | تحلیل نمرات امتحانی مدارس غیردولتی در برخی نقاط کشور نشان از اسف بار بودن شرایط دارد |
26 | اکنون 372 هزار و 71 دانشآموز در 1347 مدرسه شاهد سراسر کشور و 42 هزار دانشآموز در 290 مدرسه ایثارگران مشغول تحصیل هستند |
27 | طرح شهاب برای شناسایی استعدادهای برتر در مدارس دولتی سال گذشته 386 هزار دانشآموز را در بر گرفت |
28 | در حال حاضر کمتر از یک میلیون و 200 هزار نفر از جامعه هدف سوادآموزی در کشور یعنی 10 تا 49 سال، بیسواد هستند |
29 | در سال گذشته 25 هزار کودک بازمانده از تحصیل شناسایی شدند |
30 | حدود 400 هزار پناهنده در ایران تحت پوشش تحصیلی قرار گرفتند |
31 | معلمان آموزش و پرورش استثنایی با 25 سال کار بازنشسته میشوند |
32 | پروژههای آموزشی سازمان نوسازی مدارس در سال 1392، 1216 پروژه بود که در سال 1394 این تعداد به 2 هزار پروژه آموزشی رسیده است |
33 | در سال 1392 تعداد 211 هزار کلاس درس با بخاری گرم میشد که تاکنون نیمی از آنها یعنی 107 هزار کلاس درس با بخاری نفتی و گازی خداحافظی کردند |
برخی مشکلات و چالشهایی که آموزش و پرورش با آنها مواجه است.
ردیف | برخی مشکلات و چالشهای آموزش و پرورش که هنوز وجود دارد |
1 | عدم اختصاص سرانه کافی به مدارس |
2 | دریافت پول اجباری در مدارس دولتی در هنگام ثبت نام، توزیع کارنامه و حین سال تحصیلی |
3 | عدم نظارت کافی بر مدارس غیردولتی |
4 | دریافت وجوه کلان و چند 10 میلیونی در مدارس غیردولتی |
5 | عدم پرداخت به موقع پاداش پایان خدمت فرهنگیان |
6 | عدم رضایت کافی فرهنگیان از بیمه تکمیلی |
7 | یک سوم فضاهای آموزشی کشور نا ایمن هستند |
8 | عدم توازن نیروی انسانی در آموزش و پرورش همچنان یکی از چالشهای اصلی محسوب میشود |
9 | عدم برداشت صحیح از موضوع توسعه مشارکت و اجبار به دریافت وجه در مدارس |
10 | تعطیل شدن هزاران مدرسه قرآنی در کشور |
11 | در سه سال اخیر ورودی دانشگاه فرهنگیان به شدت کاهش یافته است |
12 | مردودی 47 هزار اول دبستانی در 2 سال اخیر |
13 | وضعیت نمرات امتحانات نهایی دانش آموزان مدارس غیردولتی مساعد نیست |
14 | کاهش تعداد مدارس استعدادهای درخشان در چند سال اخیر |
15 | تکمیل نشدن و کندی اجرای پروژههای آموزشی نیمه تمام |
16 | عدم حفظ جایگاه، منزلت و شأن معلمان |
17 | عدم وجود امکانات و تسهیلات رفاهی برای معلمان |
18 | عدم وجود برنامههای ورزشی اثربخش در مدارس |
19 | وجود کلاسهای چند پایه و مختلط |
20 | کمبود نیروی خدماتی مانند سرایدار وخدمتگزار |
21 | خروج نیروهای متخصص وبا تجربه وکیفی از مناطق محروم |
22 | وجود مشکلات عدیده همچون غذا در مدارس شبانه روزی |
23 | سهم پایین آموزش و پرورش در برنامه ششم توسعه |
24 | عدم توجه و گسترش فناوری و تجهیزات الکترونیکی در مدارس و هنرستان ها |
25 | حرکت به سمت خصوصی شدن آموزش و پرورش |
26 | خروج انبوه نیروی انسانی از آموزش و پرورش و جذب اندک |
27 | بدهی بیش از 4 هزار میلیارد تومان آموزش و پرورش به فرهنگیان |
آموزش و پرورش همواره در تمام سالهای فعالیت خود با مشکلات و چالشهایی مواجه بوده است که مختص این دوره نیست؛ کمک تمام سازمانها و نهادها میتواند سنگینی باری که روی دوش دستگاه تعلیم و تربیت است را کاهش دهد.
از طرفی چند روزی است که موضوع استیضاح علی اصغر فانی وزیر آموزش و پرورش در مجلس شورای اسلامی در دست بررسی است، اما آیا با رفتن فانی از آموزش و پرورش و آمدن فردی جدید در مدت زمان اندک تا پایان فعالیت دولت یازدهم، اتفاقی شگرف و رو به بهبود در آموزش و پرورش رخ خواهد داد یا اینکه شرایط از آنچه که وجود دارد بدتر خواهد شد؟
باید منتظر بود و دید که در نهایت سرنوشت فانی در جریان استیضاح در مجلس چگونه رقم خواهد خورد ضمن اینکه در سال گذشته نیز تلاش برای استیضاح وی نتیجهای به همراه نداشت و نمایندگان مجلس مجددا به وی رأی اعتماد دادند.
حال باید دید نظر فرهنگیان، معلمان، اولیای دانش آموزان و هر فردی که با این دستگاه عظیم و بزرگ در ارتباط است چیست؛ مخاطبان گرامی میتوانند با ارسال نظرات خود برنامههای انجام شده در سه اخیر آموزش و پرورش و همچنین فرصتهایی که از دست رفت و یا مشکلات پا بر جای کنونی را در ذیل گزارش مذکور قید کنند.